سختی سنج
21
دی

سختی سنج و کاربرد آن در صنعت

سختی سنج و کاربرد آن در صنعت

مفهوم سختی سنج

دستگاه سختی سنج یا TDS وسیله ای است جهت اندازه گیری مجموع ذرات محلول در مایعات که نشان دهنده ی یون های نمکی موجود در آب می باشد. TDS مخفف Total Dissolved Solid و به معنای کل جامدات محلول است که معادل مجموع غلظت همه یونهای موجود در آب می باشد که به وسیله سختی سنج ها می توان آن را اندازه گیری کرد. واحد سنجش سختی TDS میلیگرم در لیتر Mg/l می باشد که (PPM (part per thousand نیز نامیده می شود. با توجه به اینکه عبور مقدار سختی در آب از حد مجاز آن می تواند منجر به بروزخطراتی برای سلامتی انسان گردد، اندازه گیری مقدار سختی بوسیله سختی سنج ها با دقت بالا ، از موارد مورد توجهی می باشد.سختی کلی بیانگر مقادیر یون های منیزیم و کلسیم حل شده در آب می باشد . در واقع سختی کلی وسیله ی سنجش یون های فلزاتی چون کلسیم ، منیزیم و روی می باشد که بر اثر عبور آب باران از میان سنگ ها به وجود می آیند .

۱- کیتهای حجم سنجی
رایجترین و دقیقترین روش سنجش برای اندازه گیری غلظت یونها در آب، کیتهای حجم سنجی می باشند. در این روش از یک استوانه کوچک و ظرفهای مجهز به قطره چکان استفاده می شود. استوانه تا خط نشانه از نمونه، پر و معرفهای لازم به آن اضافه می گردد. قطره قطره از محلول استاندارد به نمونه اضافه می شود. زمانی که تمام یونهای مورد نظر با محلول استاندارد واکنش دهد، نمونه تغییر رنگ خواهد داد. این نقطه پایانی شناخته می شود. تعداد قطرات مصرفی از محلول استاندارد ضربدر ضریب مشخص، غلظت یون مورد نظر را تعین خواهد کرد.

۲- کیتهای رنگ سنجی
توسط این نوع کیت، غلظت یون مورد نظر از طریق رنگ سنجی اندازه گیری می شود. مقدار معینی از معرفهای شیمیایی به نمونه اضافه می شوند، این معرفها با یون مورد نظر واکنش می دهد و رنگ خاصی ایجاد می کند، غلظت یون توسط مقایسه شدت رنگ ایجاد شده با نمونه رنگهای ظرف آزمایش تععین می شود.

سختی سنج ویکر
در علمیات مکانیکی و متالورژی پارامتر سختی و سنج آن مخصوصا بعد از عملیات کوره و سخت کاری نقش مهمی ایفا می کند. با توجه به نوع مواد استانداردها، واحدها، و روش های مختلفی جهت اندازه گیری سختی ابداع گردیده است. از رای جترین متدهای می توان به متد راکول، ویکرز و برینل اشاره کرد. در مورد تجهیزات اندازه گیری سختی دیجیتال می توان به نمونه های پرتابل با پراب شامل پرتابه و قسمت پرتابگر می باشد اشاره کرد.این دستگاه که بصورت پرتابل و قابل حمل است به روش پرتابی کار می کند به این صورت که پرتابه که مخروطی مانند و درسر آن ساچمه ای مخصوص با درجه سختی بالا تعبیه شده است با وسیله استوانه‏ای با فنر به سمت سمت سطح فلز پرتاب گشته و با اندازه گیری سرعت برگشت آن می توان مقدار سختی آن را اندازه گرفت.

اساس کار اغلب دستگاه های دیگر ایجاد نقطه اثر بر روی سطح فلز است و با اندازه گیری عمق این نقطه اثر و قطرهای نقش ایجاد شده بر روی سطح فلز سختی را اندازه گیری می کنند و سپس با تطابق آن اندازه ها با جدولی که از قبل تهیه شده است، میزان سختی را بدست می آورند. این تکنیک اندازه گیری تست Leeb rebound مشهور است.

صنعت سختی سنجی که امروزه گستره وسیعی دارد، نقش مهمی در عملیات مکانیکی و متالورژی ایفا می کند. زیرا همانطورکه می دانیم امروزه در صنعت فلزات این دستگاه ها نقش تعیین کننده ای دارند. سختی سنج ها به منظور اندازه گیری میزان سختی فلزات مخصوصا بعد از سخت کاری و عملیات کوره مورد استفاده قرار می گیرند. اساس کار آن ها ایجاد نقطه اثر و بررسی آن به روی سطوح فلزات است.

مشخصات فنی سختی سنج

• قابلیت اندازه گیری پارامترهای مختلف( PH، , EC, TDS, ORP شوری, کنداکتیویمتر, سختی, هدایت)
• دقت اندازه گیری
• محدوده اندازه گیری
• قابلیت کالیبره کردن اتوماتیک
• داشتن استاندارد IP57 برای بدنه ضد آب و مقاوم ABS
• قابلیت اتصال به کامپیوتر
• قابلیت ثبت اطلاعات