بلاگ تکی

اندازه‌گيري فرايندي كه در آن با انجام آزمايش اطلاعاتي در مورد اندازه‌ي يك كميت بدست‌ مي‌آيد. اندازه‌گيري براساس دستورالعمل و با استفاده از سيستم اندازه‌گيري كاليبره شده و در صورت امكان درستي سنجي شده انجام مي‌شود.

كميت اندازه گيري شونده (Measurand)

  كميتي كه مورد اندازه‌گيري قرار مي‌گيرد، کميت اندازه‌گيري شونده ناميده مي‌شود. اندازه‌گيري شونده (Measurand)، کميتي فيزيکي است که اندازه‌گيري ‌مي‌شود. معمولاً اندازه‌گيري شونده ورودي سيستم اندازه گيري است.

دستورالعمل اندازه‌گيري

  تشريح كامل اندازه‌گيري براساس يك يا چند اصل اندازه‌گيري و برحسب يك روش اندازه‌گيري معين، دستورالعمل اندازه‌گيري ناميده مي‌شود. معمولاً دستورالعمل اندازه‌گيري با جزئيات كافي مستند مي‌شود تا آزمايش كننده توانايي انجام اندازه‌گيري را داشته باشد.

نتيجه‌ي اندازه‌گيري

  اطلاعاتي در مورد اندازه يك كميت كه از طريق آزمايش به‌دست آمده باشد. اين اطلاعات شامل مجموعه مقاديري است كه به‌طور منطقي به كميت اندازه‌گيري شونده نسبت داده مي‌شود. نتيجه‌ي اندازه‌گيري معمولاً به‌صورت يك مقدار براي كميت و يك مقدار براي عدم قطعيت اندازه‌گيري بيان مي‌شود.

عدم قطعيت اندازه‌گيري

  پارامتري مربوط به نتيجه‌ي اندازه‌گيري كه پراكندگي مقاديري را شرح مي‌دهد كه مي‌توان به‌طور منطقي به كميت اندازه‌گيري شونده نسبت داد. به‌طور كلي عدم قطعيت اندازه‌گيري شامل مؤلفه‌هاي زيادي است. برخي از اين مؤلفه‌ها با استفاده از عدم قطعيت نوع A‌ ارزيابي و سنجيده مي‌شوند.

  عدم قطعيت نوع A‌ از بررسي آماري نتايج اندازه‌گيري به‌دست آمده و با انحراف معيار تجربي توصيف مي‌شود. ساير مؤلفه‌ها براساس عدم قطعيت نوع B ارزيابي و سنجيده مي‌شوند. عدم قطعيت نوع B به روشي غير از روش‌هاي آماري معين مي‌شود.

كاليبراسيون سيستم اندازه‌گيري

   عمليات برقراري ارتباط، بين مقادير تأمين شده توسط استانداردهاي اندازه گيري و نشاندهي متناظر سيستم اندازه‌گيري كه تحت شرايط مشخص انجام شده و شامل تخمين عدم قطعيت اندازه گيري است.

سلسله مراتب كاليبراسيون

   مراحل كاليبراسيون سيستم‌هاي اندازه‌گيري، بين يك مرجع مترولوژيكي معين و سيستم اندازه‌گيري نهايي را سلسله مراتب كاليبراسيون مي‌نامند. يك يا چند استاندارد اندازه‌گيري  (كاليبراتور) و سيستم‌هاي اندازه‌گيري بهره‌برداري شده بر اساس دستورالعمل‌هاي اندازه‌گيري، عناصر سلسله مراتب كاليبراسيون را تشكيل مي‌دهند.

قابليت رديابي مترولوژيكي

  ويژگي نتيجه اندازه‌گيري، كه آنرا به يك مرجع مترولوژيكي معين از طريق زنجيره‌اي پيوسته از كاليبراسيون سيستم‌هاي اندازه‌گيري يا مقايسه‌ها كه هر كدام عدم قطعيت معيني دارند، مرتبط مي كند.

شرايط تكرار پذيري اندازه‌گيري

   انجام اندازه‌گيري هاي مكرر در يك بازه زماني كوتاه بدون تغيير در هر يك از موارد ذيل:

  * روش‌ها و دستورالعمل‌هاي اندازه‌گيري

  * آزمايش كننده

  * سيستم اندازه‌گيري (دستگاه‌هاي اندازه‌گيري)

  * شرايط عملياتي (انجام آزمايش در فواصل زماني كوتاه)

  * محل انجام آزمايش (تثبيت شرايط محيطي)

تكرار پذيري اندازه‌گيري

   دقت اندازه‌گيري تحت شرايط تكرارپذيري، تكرارپذيري اندازه‌گيري ناميده مي‌شود. اگر اندازه‌گيري تحت شرايط تکرارپذيري انجام شود و مقادير بدست‌ آمده براي يک کميت معين داراي نزديکي قراردادي مشخصي باشند، آن اندازه‌گيري تکرار پذير است.

شرايط تجديدپذيري اندازه‌گيري

   انجام اندازه‌گيري تحت شرايطي كه در آن مجموعه‌اي از عوامل شامل محل اندازه‌گيري، آزمايش‌كننده، استاندارد مرجع، شرايط‌محيطي، زمان و سيستم اندازه‌گيري تغيير مي‌کند. با تغيير سيستم اندازه‌گيري ممکن است دستورالعمل اندازه‌گيري نيز تغيير کند.